ستاد مدارس مسجد محور استان خراسان رضوی

«مدرسه در مسجد» جایی برای فراگیری علوم با طعم دین

«مدرسه در مسجد» نام طرحی است که سال­ها پیش در مسجد صنعتگران مشهد برای نخستین بار مطرح شد و اکنون در سراسر کشور اجرا می ­شود. طرحی که اگر چه ابتدا با ابهامات فراوان روبرو بود اما خیلی زود جای خودش را باز کرد. برای افرادی که از سیستم حاکم بر مدارس شاکی بودند و به دنبال راهی دیگر می‌گشتند که فرزندان­شان هم از تحصیل عقب نمانند و هم علوم دینی را کسب کنند مدرسه در مسجد یک راه خوب بود.

علی رفعتی از افراد دغدغه‌مندی است که وارد این عرصه شده و حدود دو سال است مسئولیت ستاد مردمی مدارس مسجد محور خراسان رضوی را بر عهده دارد؛ خود 3 مدرسه در مسجد دارد و حدود 130 دانش‌آموز در این مدارس درس می­ خوانند.

او به همراه دیگر همراهانش تلاش می ­کند که کارکرد مساجد را به آنچه در صدر اسلام مرسوم بوده است برگرداند تا مسجد کارکرد عبادی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، آموزشی و تربیتی داشته باشد.

ساختار مدرسه در مسجد از تبصره­ ای که در قوانین آموزش و پرورش تعریف شده است بیرون آمده است. در این تبصره داوطلبان آزاد می توانند بر سر کلاس­های درس حاضر نشود و در پایان سال در آزمون ­های آن سال شرکت کنند. در صورتی که در آزمون پذیرفته شود می­ تواند مدرک مربوط به آن آزمون را دریافت کند. دانش ­آموزان مسجدی نیز با پایان یافتن سال تحصیلی در آزمون­ های آموزش و پرورش شرکت می­ کنند و در صورت قبولی به کلاس بالاتر می ­روند.

آموزش آزاد در مسجد باعث می ­شود که دانش‌آموزان زمان بیشتری را در خانه خدا حاضر باشند و نیروهای مومن و متخصص تربیت شوند و مشارکت کودکان در مسجد نیز افزایش می­ یابد. 

سر فصل دروس در مسجد نیز مانند آموزش و پرورش است فقط در زمان و نحوه تدریس متفاوت است. سر فصل­های فوق برنامه و مهارتی نیز در کنار دروس عادی برای دانش ­آموزان تعریف شده که به گسترش مهارت­های فردی کودکان کمک می­ کند.

تولید محتوا و کتاب، حفظ قرآن، افزایش مهارت­های دانش آموزان در زمینه ­های مختلف فنی­ و حرفه ­ای از جمله اهداف مدارس مسجد محور است.

این مدارس تلاش می­ کنند که سیستم اکتشاف محور را نیز در مدل تدریس مدارسشان لحاظ کنند. بعضی از درس ­ها خودخوان ارائه می ­شوند تا دانش آموزان بعد از مطالعه بر سر کلاس حاضر شوند و مباحثه کنند.

تا پیش از تشکیل ستاد مردمی هر کدام از مدارس مسجد محور قوانین خودشان را داشتند و روش واحدی وجود نداشت. با تشکیل ستاد مردمی تقریبا همه این مدارس به عضویت آن درآمدند و تلاش کردند که سه عنصر مسجد محوری، والدین محوری و مربی محوری را در مدارس پیاده­ سازی کنند.

نقش والدین در این مدارس بسیار مهم شمرده می ­شود و تلاش می ­شود که مشارکت آنها در کارهای دانش­ آموزان لحاظ شود. مربی نیز نقش آموزشی تربیتی دارد که نقش آن از معلم پر رنگ تر خواهد بود. تا کنون بالغ بر 150 مدرسه در کل کشور در مساجد تشکیل شده است.